🌿 Morfologia
🌞 Warunki uprawy
🌍 Pochodzenie i rodzina
🌾 Zastosowania
Uwaga: Pomimo staranności w przygotowaniu tej karty, przed jakimkolwiek użyciem lub spożyciem rośliny należy skonsultować różne źródła. W razie wątpliwości skonsultuj się z wykwalifikowanym specjalistą
Zastosowania w permakulturze
Pszenica szlachecka jest cenną rośliną w permakulturze ze względu na swoje wszechstronne zastosowanie. Można ją wykorzystać jako roślinę okrywającą glebę, poprawiającą jej strukturę i zapobiegającą erozji. Ziarna są bogate w białko, błonnik i minerały, co czyni je doskonałym źródłem pożywienia dla ludzi i zwierząt. Można je mielić na mąkę do wypieku chleba, ciast i innych wypieków. Słoma pszenicy szlacheckiej może być używana jako ściółka, materiał do budowy gniazd dla zwierząt lub jako dodatek do kompostu. Roślina ta jest również atrakcyjna dla zapylaczy.
Opis Permapeople
Pszenica płowa odmiana szpelta (Triticum aestivum spelta) jest gatunkiem sześcioploidnym. Jest również znana jako pszenica szpelta lub pszenica dinkel.
Opis botaniczny
Pszenica szlachecka (Triticum aestivum spelta) to gatunek rośliny z rodziny traw (Poaceae). Jest to zbóżo uprawne, blisko spokrewnione z pszenicą zwyczajną (Triticum aestivum), ale charakteryzujące się bardziej wytrzymałą łuską otaczającą ziarno. Roślina osiąga wysokość od 80 cm do 1,5 m. Ma liście lancetowate, szarozielone, a kłosy są gęste i zwisające. Ziarna pszenicy szlacheckiej są nieco większe i ciemniejsze niż ziarna pszenicy zwyczajnej. Roślina preferuje gleby żyzne, dobrze zdrenowane i stanowiska słoneczne.
Uprawa współrzędna
Dobre towarzystwo: groch, fasola, lucerna, nagietek. Pszenica szlachecka dobrze rośnie w towarzystwie roślin motylkowych, które wzbogacają glebę w azot. Nagietek odstrasza szkodniki. Unikać: słonecznik, ziemniaki. Słonecznik może konkurować z pszenicą szlachecką o światło i składniki odżywcze, a ziemniaki mogą sprzyjać rozwojowi chorób grzybowych.
Metody rozmnażania
Pszenica szlachecka rozmnażana jest głównie przez nasiona. Nasiona wysiewa się wczesną wiosną, bezpośrednio do gruntu. Można również wysiewać nasiona jesienią, ale wtedy rośliny mogą być bardziej narażone na uszkodzenia spowodowane mrozem. Ważne jest, aby zapewnić roślinom odpowiednią wilgotność i dostęp do światła. Pszenica szlachecka jest rośliną samopylną, ale można również przeprowadzać zapylanie krzyżowe w celu uzyskania nowych odmian.
Historia i tradycje
Pszenica szlachecka była uprawiana już w czasach starożytnych, szczególnie w Europie Środkowej i Zachodniej. Była to podstawowa roślina uprawna w średniowieczu, a następnie została wyparta przez pszenicę zwyczajną, która była łatwiejsza w obróbce. W ostatnich latach obserwuje się ponowne zainteresowanie pszenicą szlachecką ze względu na jej wartości odżywcze i właściwości ekologiczne. W tradycyjnej medycynie ludowej pszenicę szlachecką wykorzystywano do leczenia różnych dolegliwości, takich jak problemy z trawieniem i osłabienie organizmu.
Kalendarz użycia
Siew: wczesna wiosna (marzec-kwiecień) lub jesień (październik-listopad). Kwitnienie: maj-czerwiec. Dojrzewanie ziaren: lipiec-sierpień. Zbiór: sierpień-wrzesień. Ściółkowanie słomą: jesień/wiosna. Można również zbierać młode pędy wiosną do spożycia.