Wężowate ogórki, Trichosanthes, Ogórek wężowy
Trichosanthes cucumerina anguina
🌿 Morfologia
🌞 Warunki uprawy
🌍 Pochodzenie i rodzina
🌾 Zastosowania
Uwaga: Pomimo staranności w przygotowaniu tej karty, przed jakimkolwiek użyciem lub spożyciem rośliny należy skonsultować różne źródła. W razie wątpliwości skonsultuj się z wykwalifikowanym specjalistą
Zastosowania w permakulturze
Wężowaty ogórek jest wszechstronną rośliną w permakulturze. Młode pędy i liście można spożywać jak warzywa, dodając do sałatek lub gotując. Dojrzewające owoce, choć gorzkie, są wykorzystywane w medycynie tradycyjnej, a ich miąższ po odpowiedniej obróbce (np. długim gotowaniu) może być używany do przygotowywania potraw. Roślina doskonale sprawdza się jako pnącze, zapewniając naturalny cień i osłonę. Może być uprawiana na pergolach lub przy ścianach. Suszone owoce mają zastosowanie w rzemiośle, np. do wyrobu grzechotek. Korzenie bywają używane w medycynie ludowej.
Opis Permapeople
Trichosanthes cucumerina var. anguina, znana również jako wężówka pospolita, to pnącze uprawiane dla swoich wyjątkowo długich owoców, przypominających węże. Niedojrzałe owoce są jadalne jako warzywo, natomiast dojrzałe wykorzystywane są w celach leczniczych. Jest powszechnie uprawiana w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej.
Opis botaniczny
Trichosanthes cucumerina anguina, zwana wężowatym ogórkiem, to pnąca roślina z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej i Indii. Charakteryzuje się długimi, wężowatymi owocami, które mogą osiągać długość nawet 1 metra. Liście są duże, sercowate, z ząbkowanymi brzegami. Kwiaty są duże, dzwonkowate, koloru białego lub kremowego. Roślina wymaga podpór do wzrostu. Owoce są zazwyczaj zielone, ale dojrzewając mogą przybierać różne odcienie żółci i pomarańczy. Wewnątrz owocu znajduje się duża ilość nasion.
Uprawa współrzędna
Dobre towarzystwo: fasola, kukurydza, dynia (tworzą tzw. 'trzy siostry'). Rośliny strączkowe wzbogacają glebę w azot, co korzystnie wpływa na wzrost wężowatego ogórka. Kukurydza zapewnia wsparcie dla pnączy. Unikać sadzenia w pobliżu ziemniaków i pomidorów, ponieważ mogą konkurować o składniki odżywcze.
Metody rozmnażania
Wężowaty ogórek można rozmnażać na kilka sposobów. Najczęściej stosuje się siew nasion na wiosnę, po ustąpieniu przymrozków. Nasiona należy namoczyć na 24 godziny przed siewem, aby przyspieszyć kiełkowanie. Można również rozmnażać roślinę przez sadzonki pędowe, pobierane latem. Sadzonki ukorzeniają się stosunkowo łatwo w wodzie lub wilgotnym podłożu. Podział kłączy również jest możliwy, ale mniej popularny. Roślina łatwo się rozsiewa za pomocą nasion.
Historia i tradycje
Wężowaty ogórek ma długą historię wykorzystania w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej i chińskiej. Uważano, że posiada właściwości lecznicze, takie jak działanie przeciwzapalne, moczopędne i odtruwające. W Indiach owoce i korzenie były używane do leczenia różnych dolegliwości, w tym problemów z oddychaniem, gorączki i chorób skóry. W niektórych kulturach wierzono, że roślina ma właściwości magiczne i była wykorzystywana w rytuałach. W kuchni tradycyjnej owoce były spożywane po długim gotowaniu, aby zredukować ich gorzki smak.
Kalendarz użycia
Siew nasion: kwiecień-maj. Sadzenie sadzonek: maj-czerwiec. Kwitnienie: lipiec-sierpień. Zbiór młodych pędów i liści: czerwiec-wrzesień. Zbiór owoców: wrzesień-październik (owoce zbiera się, gdy osiągną odpowiednią wielkość i kolor). Zbiór nasion: październik-listopad. Przycinanie: późna jesień lub wczesna wiosna (usuwanie suchych pędów).