🌿 Morfologia
🌞 Warunki uprawy
🌍 Pochodzenie i rodzina
🌾 Zastosowania
Uwaga: Pomimo staranności w przygotowaniu tej karty, przed jakimkolwiek użyciem lub spożyciem rośliny należy skonsultować różne źródła. W razie wątpliwości skonsultuj się z wykwalifikowanym specjalistą
Zastosowania w permakulturze
Żółć amerykańska jest cenną rośliną w permakulturze ze względu na swoje właściwości lecznicze i zdolność do poprawy jakości gleby. Tradycyjnie używana w leczeniu problemów skórnych, takich jak egzema i łuszczyca, a także w przypadku zapaleń gardła i problemów z wątrobą. Można ją stosować jako okrywę glebową, zapobiegając erozji i utrzymując wilgoć. Liście i korzenie mogą być dodawane do kompostu, wzbogacając go w składniki odżywcze. Roślina przyciąga zapylacze, takie jak pszczoły i motyle.
Opis botaniczny
Scrophularia marilandica, znana jako żółć amerykańska, jest byliną należącą do rodziny orzęsnikowatych (Scrophulariaceae). Osiąga wysokość od 30 do 90 cm. Charakteryzuje się wznoszącymi się łodygami, lancetowatymi liśćmi o długości 5-15 cm i szerokości 1-3 cm. Kwiaty są zebrane w grona, mają kolor od fioletowego do różowego, rzadziej białego. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Preferuje stanowiska wilgotne, zacienione lub półcieniste, gleby bogate w próchnicę. Jest odporna na mróz i dobrze znosi wilgotne warunki.
Uprawa współrzędna
Żółć amerykańska dobrze rośnie w towarzystwie roślin lubiących wilgoć i cień, takich jak paprocie, funkie (Hosta) i astilby. Dobrze współgra z roślinami wzmacniającymi glebę, takimi jak koniczyna. Należy unikać sadzenia jej w pobliżu roślin preferujących suche i słoneczne stanowiska. Nie ma znanych negatywnych interakcji z innymi roślinami.
Metody rozmnażania
Żółć amerykańską można rozmnażać na kilka sposobów. Najłatwiej rozmnaża się przez podział kęp korzeniowych wiosną lub jesienią. Można również rozmnażać przez nasiona, ale kiełkowanie jest nierówne i wymaga stratyfikacji (przechłodzenia nasion). Nasiona wysiewa się wczesną wiosną. Możliwe jest również rozmnażanie przez sadzonki pędowe pobierane latem, ale ta metoda jest mniej efektywna.
Historia i tradycje
Żółć amerykańska była szeroko stosowana przez rdzennych Amerykanów w celach leczniczych. Używano jej do leczenia różnych dolegliwości, w tym problemów skórnych, zapaleń, ran i ukąszeń owadów. Europejscy osadnicy przejęli tę wiedzę i również zaczęli wykorzystywać roślinę w medycynie ludowej. W tradycyjnej medycynie europejskiej była stosowana jako środek moczopędny, żółciopędny i przeciwzapalny. Uważano ją również za roślinę oczyszczającą krew.
Kalendarz użycia
Kwitnienie: czerwiec - sierpień. Zbiór liści i korzeni: jesień (po przekwitnięciu). Sadzenie/podział kęp: wiosna lub jesień. Cięcie: można przycinać po przekwitnięciu, aby pobudzić wzrost i zapobiec samowsiewowi. Zbiór nasion: późne lato/wczesna jesień.