🌿 Morfologia
🌞 Warunki uprawy
🌍 Pochodzenie i rodzina
🌾 Zastosowania
Uwaga: Pomimo staranności w przygotowaniu tej karty, przed jakimkolwiek użyciem lub spożyciem rośliny należy skonsultować różne źródła. W razie wątpliwości skonsultuj się z wykwalifikowanym specjalistą
Zastosowania w permakulturze
Pięciornik płożący jest cenną rośliną okrywową w permakulturze, zapobiegającą erozji gleby na skarpach i zboczach. Może być wykorzystywany jako zielony nawóz, poprawiając strukturę gleby i dostarczając składniki odżywcze. W tradycyjnej medycynie Maorysów (Nowa Zelandia) był używany do leczenia różnych dolegliwości, choć jego zastosowanie w permakulturze skupia się głównie na funkcjach ekosystemowych i dekoracyjnych. Liście i pędy mogą być wykorzystywane jako pasza dla zwierząt, choć w umiarkowanych ilościach.
Opis Permapeople
Pimelea prostrata, powszechnie znana jako pimelea płożąca lub daphne nowozelandzka, jest niskim krzewem pochodzącym z Nowej Zelandii. Charakteryzuje się drobnymi, niebieskoszarymi liśćmi i wytwarza skupienia białych, rurkowatych kwiatów wiosną i latem. Często wykorzystywana jest jako roślina okrywowa.
Opis botaniczny
Pięciornik płożący (Pimelea prostrata) to gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych (Thymelaeaceae). Jest to niska, płożąca się krzewinka, osiągająca zwykle wysokość 10-30 cm. Charakteryzuje się małymi, błyszczącymi, lancetowatymi liśćmi o ciemnozielonym kolorze. Kwiaty są drobne, białe lub kremowe, zebrane w gęste, kuliste kwiatostany. Roślina jest endemiczna dla Nowej Zelandii, gdzie występuje powszechnie na wybrzeżach, w lasach i na otwartych przestrzeniach. Preferuje stanowiska słoneczne lub półcieniste oraz dobrze przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby.
Uprawa współrzędna
Pięciornik płożący dobrze rośnie w towarzystwie innych roślin okrywowych, takich jak dąbrówka rozłogowa (Waldsteinia ternata) czy barwinek pospolity (Vinca minor). Dobrze współgra z roślinami, które preferują podobne warunki glebowe i wilgotnościowe. Należy unikać sadzenia w pobliżu roślin o silnie konkurencyjnym systemie korzeniowym, które mogą ograniczać jego wzrost. Dobrze sprawdza się jako roślina towarzysząca drzewom i krzewom, tworząc naturalną barierę przed chwastami i erozją.
Metody rozmnażania
Pięciornik płożący można rozmnażać na kilka sposobów. Najłatwiejsza metoda to ukorzenianie sadzonek pędowych pobranych wiosną lub latem. Sadzonki ukorzeniają się stosunkowo łatwo w wilgotnym podłożu. Można również rozmnażać przez podział kęp korzeniowych, najlepiej jesienią lub wczesną wiosną. Nasiona również można wykorzystać do rozmnażania, jednak kiełkowanie jest nierówne i wymaga stratyfikacji (przechłodzenia) nasion.
Historia i tradycje
Pięciornik płożący od dawna był ważną rośliną dla Maorysów, rdzennych mieszkańców Nowej Zelandii. Używali go w tradycyjnej medycynie do leczenia ran, infekcji skórnych i problemów z układem oddechowym. Roślina miała również znaczenie ceremonialne i była wykorzystywana w rytuałach. Wiedza o właściwościach leczniczych pięciornika była przekazywana z pokolenia na pokolenie. Obecnie, choć tradycyjne zastosowania są nadal znane, roślina zyskuje popularność jako element projektów permakulturowych i ogrodów naturalnych.
Kalendarz użycia
Kwiaty pojawiają się zwykle od listopada do lutego (lato w Nowej Zelandii, co odpowiada listopadowi-lutemu w Polsce). Najlepszy czas na sadzenie i podział kęp to wiosna lub jesień. Zbiór sadzonek pędowych można przeprowadzać od maja do sierpnia. Roślina jest wiecznie zielona, więc może być wykorzystywana jako okrywa glebowa przez cały rok. Nie wymaga regularnego przycinania, ale można usuwać uschnięte pędy.