🌿 Morfologia
🌞 Warunki uprawy
🌍 Pochodzenie i rodzina
🌾 Zastosowania
Uwaga: Pomimo staranności w przygotowaniu tej karty, przed jakimkolwiek użyciem lub spożyciem rośliny należy skonsultować różne źródła. W razie wątpliwości skonsultuj się z wykwalifikowanym specjalistą
Zastosowania w permakulturze
Owoce Goji są niezwykle wartościowe odżywczo, bogate w antyoksydanty, witaminy i minerały. Mogą być spożywane na surowo, suszone, dodawane do herbat, soków, musli, a także wykorzystywane do produkcji dżemów i soków. Krzew Goji jest również atrakcyjny wizualnie i może służyć jako żywopłot. W permakulturze wykorzystuje się jego zdolność do wiązania azotu w glebie. Liście mogą być używane do przygotowania naparów o działaniu leczniczym.
Opis Permapeople
Goji (Lycium barbarum), zwane również dereń chiński lub wilcza jagoda (chiń. 枸杞; pinyin: gǒuqǐ), to kwitnąca roślina pochodząca z Azji, w szczególności z Chin, Mongolii i Tybeta. Jest to wieloletni krzew zdrewniały, osiągający do 3 metrów wysokości, o wydłużonych, lekko owłosionych liściach. Kwiaty są drobne, białe, a owoody – jaskrawoczerwone, podłużne jagody. Gatunek jest blisko spokrewniony z Lycium chinense, ale owoce różnią się smakiem i zawartością cukrów.
Wymagania uprawowe obejmują dobrze przepuszczalną glebę i pełne nasłonecznienie. Roślina jest odporna na suszę i toleruje szeroki zakres temperatur, co czyni ją odpowiednią do różnych klimatów. Należy jednak zapewnić jej ochronę przed silnymi wiatrami, ponieważ pędy są kruche i łatwo łamliwe.
Części rośliny określa się łacińskimi nazwami: lycii fructus (owoce), herba lycii (liście) i inne, zgodnie z współczesnymi oficjalnymi farmakopeami.
Owoce goji są jadalne i od co najmniej III wieku n.e. wykorzystywane w tradycyjnej medycynie chińskiej, koreańskiej, wietnamskiej i japońskiej. Można je spożywać na świeżo lub suszone, charakteryzują się słodko-kwaskowatym smakiem. Jagody można przechowywać przez długi czas, w chłodnym, suchym miejscu lub w zamrażarce.
Ze względu na swoje właściwości, owoce goji są często stosowane w ziołolecznictwie w celu wzmocnienia odporności i poprawy ogólnego stanu zdrowia. Przypisuje się im również właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Mogą być wykorzystywane w kuchni, zarówno na świeżo, jak i suszone, dodawane do herbat, koktajli i innych napojów.
Rośliny goji są również cenione za przyciąganie dzikiej fauny, w tym ptaków i owadów. Jagody stanowią ulubiony pokarm wielu gatunków, a rośliny zapewniają schronienie i siedlisko dla różnorodnych stworzeń.
Opis botaniczny
Wilczomlecz pospolity (Lycium barbarum) to krzew zimozielony, pochodzący z Azji, osiągający wysokość od 1 do 3 metrów. Charakteryzuje się długimi, wiotkimi pędami pokrytymi drobnymi, lancetowatymi liśćmi. Kwiaty są małe, fioletowe lub różowe, pojawiają się wiosną. Owoce to czerwone jagody, zebrane w grona, o średnicy około 1 cm. Roślina jest odporna na suszę i niskie temperatury. Preferuje stanowiska słoneczne i gleby przepuszczalne.
Uprawa współrzędna
Goji dobrze rośnie w towarzystwie roślin motylkowych, takich jak groch i fasola, które wzbogacają glebę w azot. Dobrze sprawdza się również w towarzystwie malin i jeżyn. Należy unikać sadzenia Goji w pobliżu roślin o dużych wymaganiach wodnych, ponieważ Goji preferuje suche stanowiska. Dobrze rośnie z różami, jabłoniami i gruszami, wzajemnie się chroniąc przed szkodnikami.
Metody rozmnażania
Wilczomlecz pospolity można rozmnażać na kilka sposobów. Najłatwiejsza metoda to sadzenie sadzonek korzeniowych pobranych jesienią lub wczesną wiosną. Można również rozmnażać przez nasiona, ale proces jest długotrwały i wymaga stratyfikacji nasion. Będą potrzebowały chłodnego okresu, aby kiełkować. Rozmnażanie przez sadzonki pędowe jest również możliwe, ale mniej skuteczne. Podkładki z korzeni są najczęściej używane w permakulturze ze względu na szybkość i pewność uzyskania pożądanej odmiany.
Historia i tradycje
Goji są używane w tradycyjnej medycynie chińskiej od tysięcy lat. Wierzono, że spożywanie owoców Goji przedłuża życie, poprawia wzrok i wzmacnia odporność. Mnisi buddyjscy często spożywali Goji, aby zwiększyć swoją wytrzymałość i koncentrację podczas medytacji. W Chinach Goji były symbolem długowieczności i szczęścia. W ostatnich latach Goji zyskały popularność na całym świecie jako superfood.
Kalendarz użycia
Kwiaty pojawiają się na przełomie kwietnia i maja. Owoce dojrzewają od sierpnia do października, w zależności od odmiany i warunków klimatycznych. Sadzenie i przesadzanie najlepiej przeprowadzać wiosną lub jesienią. Przycinanie krzewów Goji zaleca się wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wzrostu. Suszenie owoców Goji można rozpocząć, gdy są w pełni dojrzałe i mają intensywny czerwony kolor.