Persymona karambola, Persymona kwadratowa, Diospiros tessellaria (rzadziej używane).
Diospyros tessellaria
🌿 Morfologia
🌞 Warunki uprawy
🌍 Pochodzenie i rodzina
🌾 Zastosowania
Uwaga: Pomimo staranności w przygotowaniu tej karty, przed jakimkolwiek użyciem lub spożyciem rośliny należy skonsultować różne źródła. W razie wątpliwości skonsultuj się z wykwalifikowanym specjalistą
Zastosowania w permakulturze
Owoce persymony tessellaria są jadalne i bardzo smaczne, przypominają połączenie jabłka i marakui. Mogą być spożywane na surowo, gdy są w pełni dojrzałe (miękkie), lub przetwarzane na dżemy, galaretki, suszone owoce. Drzewo może służyć jako osłona przeciwwiatrowa, a jego liście mogą być wykorzystywane jako ściółka. Jest to gatunek obiecujący dla uprawy w permakulturze ze względu na swoją odporność i wielofunkcyjność.
Opis Permapeople
Diospyros tessellaria, znany również jako mahoni maurytyjski, to gatunek drzewa kwitnącego z rodziny dławiszowatych (Ebenaceae) endemiczny dla Mauritiusa. Jest to drzewo wolno rosnące, o bardzo twardym, czarnym drewnie.
Opis botaniczny
Diospyros tessellaria to drzewo owocowe należące do rodziny dławiszowatych (Ebenaceae). Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej, w tym z Indonezji, Malezji i Tajlandii. Osiąga wysokość do 10-20 metrów. Posiada gładką, szarą korę. Liście są eliptyczne, błyszczące, ciemnozielone. Kwiaty są małe, żółtawo-białe, zebrane w pachy liści. Owoce to kuliste lub lekko spłaszczone jagody o średnicy 4-6 cm, o skórce w kolorze żółtym do pomarańczowego, pokrytej charakterystycznym, kwadratowym wzorem. Miąższ jest słodki, soczysty i aromatyczny.
Uprawa współrzędna
Persymona tessellaria dobrze rośnie w towarzystwie roślin motylkowych, które wzbogacają glebę w azot. Dobrze sprawdzą się również rośliny okrywowe, które pomagają utrzymać wilgoć w glebie i ograniczają wzrost chwastów. Należy unikać sadzenia w pobliżu roślin wrażliwych na zakwaszenie gleby, ponieważ persymona może obniżać pH gleby. Dobrym towarzystwem są również drzewa owocowe z rodziny różowatych, takie jak jabłonie i grusze.
Metody rozmnażania
Najczęściej persymonę tessellaria rozmnaża się przez nasiona. Nasiona należy najpierw poddać stratyfikacji (przechowywać w wilgotnym piasku w chłodnym miejscu przez kilka tygodni), aby przełamać okres spoczynku. Można również rozmnażać przez szczepienie, co pozwala na uzyskanie drzew o pożądanych cechach. Rozmnażanie wegetatywne (np. przez sadzonki) jest trudniejsze i mniej skuteczne.
Historia i tradycje
Persymona tessellaria od wieków jest uprawiana w Azji Południowo-Wschodniej. Owoce były tradycyjnie spożywane przez lokalne społeczności jako ważny element diety. W medycynie ludowej wykorzystywano korę i liście do leczenia różnych dolegliwości, takich jak biegunka i gorączka. Drzewo było również cenione ze względu na swoje drewno, które wykorzystywano do budowy i wyrobu narzędzi.
Kalendarz użycia
Kwiaty pojawiają się zwykle w kwietniu-maju. Owoce dojrzewają od października do grudnia. Najlepszy czas na sadzenie to wiosna lub jesień. Przycinanie wykonuje się w okresie spoczynku, zimą lub wczesną wiosną, aby usunąć uszkodzone lub chore gałęzie i ukształtować koronę. Liście można zbierać jesienią jako ściółkę.