🌿 Morfologia
🌞 Warunki uprawy
🌍 Pochodzenie i rodzina
🌾 Zastosowania
Uwaga: Pomimo staranności w przygotowaniu tej karty, przed jakimkolwiek użyciem lub spożyciem rośliny należy skonsultować różne źródła. W razie wątpliwości skonsultuj się z wykwalifikowanym specjalistą
Zastosowania w permakulturze
Karaka jest cennym drzewem w permakulturze, szczególnie w klimacie subtropikalnym i cieplejszym umiarkowanym. Owoce są jadalne po ugotowaniu, choć wymagają usunięcia pestek, które zawierają toksyny. Mogą być wykorzystywane do produkcji dżemów, galaretek i napojów. Drzewo zapewnia cień i wiatrochron, a jego liście mogą być używane jako ściółka. Jest również atrakcyjne dla ptaków, które pomagają w rozsiewaniu nasion. Karaka może być wykorzystywana jako żywopłot, ale wymaga regularnego cięcia. Ze względu na swoje właściwości, może być elementem strategii leśnych ogrodów.
Opis Permapeople
Brak dostępnych informacji.
Opis botaniczny
Coprosma lucida to gatunek rośliny z rodziny Coprosmaceae, pochodzący z Nowej Zelandii. Jest to wiecznie zielone drzewo lub krzew, osiągający wysokość do 5-10 metrów. Liście są skórzaste, błyszczące, eliptyczne lub lancetowate, o długości 5-15 cm i szerokości 2-5 cm. Mają ciemnozielony kolor, a młode liście mogą być czerwonkawe. Kwiaty są małe, żółtawo-zielone, ukryte w liściach i niepozorne. Owoce to jaskrawoczerwone jagody, o średnicy około 1 cm, zawierające liczne małe nasiona. Drzewo jest dioeczne, co oznacza, że istnieją oddzielne rośliny męskie i żeńskie.
Uprawa współrzędna
Karaka dobrze rośnie w towarzystwie roślin, które preferują podobne warunki glebowe i klimatyczne, takie jak drzewa owocowe (np. awokado, cytrusy), krzewy jagodowe i rośliny ozdobne. Dobrze współgra z roślinami azotonośnymi, które poprawiają żyzność gleby. Należy unikać sadzenia w pobliżu roślin wrażliwych na zakwaszenie gleby, ponieważ Coprosma lucida może obniżać pH gleby. Dobrze sprawdza się w towarzystwie roślin, które przyciągają ptaki, pomagając w rozsiewaniu jej nasion.
Metody rozmnażania
Coprosma lucida można rozmnażać na kilka sposobów. Najczęściej stosuje się sadzonki półzdrewniałe pobierane latem lub jesienią. Sadzonki ukorzeniają się stosunkowo łatwo w wilgotnym podłożu. Można również rozmnażać przez nasiona, ale proces jest bardziej czasochłonny i wymaga stratyfikacji nasion w celu przełamania ich uśpienia. Podział kęp korzeniowych jest możliwy, ale mniej efektywny. W praktyce permakulturowej, sadzonki są preferowaną metodą ze względu na zachowanie cech rośliny matecznej.
Historia i tradycje
Karaka ma długą historię użytkowania przez Maorysów, rdzennych mieszkańców Nowej Zelandii. Owoce były ważnym źródłem pożywienia, szczególnie w okresie niedoboru innych zasobów. Pestki były również wykorzystywane do produkcji oleju, a drewno do budowy narzędzi i schronień. Liście były używane w medycynie tradycyjnej do leczenia różnych dolegliwości. Karaka miała również znaczenie kulturowe i duchowe dla Maorysów, często pojawiając się w mitach i legendach.
Kalendarz użycia
Kwiaty pojawiają się od października do grudnia. Owoce dojrzewają od lutego do kwietnia. Najlepszy czas na sadzenie to wiosna lub jesień. Cięcie formujące można przeprowadzać wczesną wiosną lub późną jesienią. Zbiór liści do ściółki można przeprowadzać przez cały rok, ale najlepiej robić to jesienią, gdy liście opadają naturalnie. Owoce zbiera się, gdy są w pełni dojrzałe i jaskrawoczerwone.