🌿 Morfologia
🌞 Warunki uprawy
🌍 Pochodzenie i rodzina
🌾 Zastosowania
Uwaga: Pomimo staranności w przygotowaniu tej karty, przed jakimkolwiek użyciem lub spożyciem rośliny należy skonsultować różne źródła. W razie wątpliwości skonsultuj się z wykwalifikowanym specjalistą
Zastosowania w permakulturze
Szarłat popielny jest wszechstronną rośliną w permakulturze. Młode liście można spożywać jako warzywo liściaste, podobne do szpinaku, bogate w witaminy i minerały. Roślina jest odporna na zasolenie gleby, co czyni ją idealną do rekultywacji terenów zasolonych. Może być używana jako zielony nawóz, poprawiając strukturę gleby i dostarczając składników odżywczych. Jest również doskonałym pokarmem dla zwierząt hodowlanych, szczególnie owiec i kóz. Ze względu na swoją tolerancję na suszę, szarłat popielny może być wykorzystywany do stabilizacji skarp i zapobiegania erozji. Dodatkowo, kwiaty stanowią źródło nektaru dla pszczół i innych zapylaczy.
Opis Permapeople
Czarnucha czteroskładnikowa to krzew z rodziny szarłatowatych. Pochodzi z zachodniej i centralnej Ameryki Północnej.
Opis botaniczny
Szarłat popielny (Atriplex canescens) to gatunek rośliny z rodziny komosowatych (Amaranthaceae). Jest to krzew lub półkrzew o wysokości zwykle od 0,5 do 2 metrów, choć może osiągać nawet 3 metry. Posiada szarozielone, pokryte białym nalotem liście, które mają kształt lancetowaty lub eliptyczny. Kwiaty są zebrane w gęste, kłębkowate kwiatostany, które są dwupienne – rośliny męskie i żeńskie występują oddzielnie. Owoce to małe, spłaszczone orzeszki. Roślina jest silnie odporna na suszę i zasolenie gleby, co pozwala jej rosnąć w trudnych warunkach. Występuje naturalnie w zachodniej części Ameryki Północnej, ale została introdukowana w wielu innych regionach świata.
Uprawa współrzędna
Szarłat popielny dobrze rośnie w towarzystwie roślin motylkowych, takich jak groch i fasola, ponieważ pomaga w wiązaniu azotu w glebie. Dobrze współgra również z roślinami cebulowymi, takimi jak czosnek i cebula, które odstraszają szkodniki. Należy unikać sadzenia szarłatu popielnego w pobliżu roślin wymagających żyznej i wilgotnej gleby, ponieważ szarłat preferuje gleby suche i zasolone. Dobrze sprawdza się jako roślina okrywowa dla drzew owocowych, chroniąc glebę przed erozją i dostarczając składników odżywczych.
Metody rozmnażania
Szarłat popielny można rozmnażać na kilka sposobów. Najłatwiejsza metoda to siew nasion, które należy wysiać wiosną lub jesienią. Nasiona wymagają stratyfikacji, czyli okresu chłodzenia, aby poprawić kiełkowanie. Można również rozmnażać szarłat popielny przez sadzonki pędowe, pobierane wiosną lub latem. Sadzonki ukorzeniają się stosunkowo łatwo w wilgotnym podłożu. Dodatkowo, można spróbować rozmnażania przez odrosty korzeniowe, choć ta metoda jest mniej efektywna.
Historia i tradycje
Szarłat popielny był tradycyjnie wykorzystywany przez rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej jako źródło pożywienia i lekarstwa. Liście spożywano na surowo lub gotowane, a nasiona mielono na mąkę. Roślina była również używana do leczenia ran, oparzeń i chorób skóry. W niektórych kulturach wierzono, że szarłat popielny ma właściwości ochronne i odstrasza złe duchy. Obecnie, zainteresowanie szarłatem popielnym wzrasta ze względu na jego potencjał w permakulturze i rekultywacji terenów zdegradowanych.
Kalendarz użycia
Kiełkowanie nasion: wiosna (po stratyfikacji) lub jesień. Kwitnienie: lato (lipiec-sierpień). Zbiór liści: wiosna do jesieni (młode liście). Zbiór nasion: jesień (wrzesień-październik). Sadzenie/przesadzanie: wiosna lub jesień. Cięcie: wczesna wiosna (usuwanie martwych pędów).