🌿 Morfologia
🌞 Warunki uprawy
🌍 Pochodzenie i rodzina
🌾 Zastosowania
Uwaga: Pomimo staranności w przygotowaniu tej karty, przed jakimkolwiek użyciem lub spożyciem rośliny należy skonsultować różne źródła. W razie wątpliwości skonsultuj się z wykwalifikowanym specjalistą
Zastosowania w permakulturze
Drzewo arganowe jest niezwykle cenne w permakulturze ze względu na wielofunkcyjność. Jego owoce są jadalne, a olej arganowy, pozyskiwany z orzechów, ma szerokie zastosowanie w kuchni i kosmetyce. Liście mogą służyć jako pasza dla zwierząt, a drewno jest twarde i trwałe. Drzewo arganowe pomaga w stabilizacji gleby i zapobieganiu erozji, szczególnie w suchych regionach. Jest również ważnym elementem ekosystemu, zapewniając schronienie dla wielu gatunków zwierząt. Można je wykorzystać w agroforesterstwie, integrując z uprawami rolnymi.
Opis Permapeople
Argania spinosa, zwana również arganem, jest gatunkiem drzewa endemicznym dla Maroka. Stanowi jedyny gatunek w rodzaju Argania, należącym do rodziny Sapotaceae (sapotowatych).
Opis botaniczny
Argania spinosa to drzewo endemiczne dla południowo-zachodniego Maroka, występujące również w Algierii i Mauretanii. Należy do rodziny Sapotaceae. Jest to drzewo wiecznie zielone, osiągające wysokość do 8-10 metrów, rzadziej do 15 metrów. Charakteryzuje się gęstą koroną i kolczastymi gałęziami (stąd nazwa 'spinosa'). Liście są skórzaste, lancetowate, o długości 10-15 cm. Kwiaty są małe, żółtawo-zielone, zebrane w grona. Owoce to kuliste lub owalne pestkowce, o średnicy 2-4 cm, które dojrzewają po około 8-9 miesiącach. Wewnątrz owocu znajduje się twarda skorupa, a w niej 1-3 orzechy zawierające jadalne nasiona, z których tłoczy się cenny olej arganowy.
Uprawa współrzędna
Argania spinosa dobrze rośnie w towarzystwie innych drzew i krzewów odpornych na suszę, takich jak daktyle, figi i granaty. Dobrze współgra z roślinami motylkowymi, które wzbogacają glebę w azot. Należy unikać sadzenia w pobliżu roślin wymagających dużej ilości wody, ponieważ argania preferuje suche warunki. Ważne jest również zapewnienie odpowiedniej przestrzeni dla drzewa, aby mogło swobodnie rosnąć i rozwijać się.
Metody rozmnażania
Rozmnażanie arganii spinosa jest trudne i powolne. Najczęściej stosuje się rozmnażanie przez nasiona, ale kiełkowanie jest niskie i wymaga długiego czasu (kilka miesięcy). Nasiona należy najpierw poddać stratyfikacji, czyli przechowywać w wilgotnym piasku w chłodnym miejscu przez kilka tygodni. Można również próbować rozmnażania przez sadzonki pędowe, ale skuteczność jest niewielka. Szczepienie jest również możliwe, ale wymaga specjalistycznej wiedzy i umiejętności.
Historia i tradycje
Drzewo arganowe ma długą historię użytkowania przez Berberów w Maroku. Od wieków olej arganowy był wykorzystywany w medycynie ludowej do leczenia różnych dolegliwości, takich jak choroby skóry, bóle stawów i problemy trawienne. Owoce arganii spożywano również jako pożywienie, a liście wykorzystywano jako paszę dla zwierząt. Tradycyjnie, kobiety Berberów zajmowały się ręcznym tłoczeniem oleju arganowego, co było ważnym elementem ich kultury i gospodarki. Drzewo arganowe jest symbolem odporności i adaptacji do trudnych warunków klimatycznych.
Kalendarz użycia
Owoce arganii dojrzewają późną wiosną i wczesnym latem (maj-czerwiec). Olej arganowy tłoczy się z orzechów po ich wysuszeniu. Liście można zbierać przez cały rok jako paszę dla zwierząt. Drzewo arganowe najlepiej sadzić wiosną lub jesienią. Nie wymaga częstego przycinania, ale można usuwać uszkodzone lub chore gałęzie.