🌿 Morfologie
🌞 Groeiomstandigheden
🌍 Herkomst en familie
🌾 Toepassingen
Let op: Ondanks de zorgvuldigheid bij het opstellen van deze fiche is het essentieel om verschillende bronnen te raadplegen voordat u een plant gebruikt of consumeert. Bij twijfel, raadpleeg een gekwalificeerde professional
Permacultuur toepassingen
Oca is een knolgewas dat in de permacultuur gewaardeerd wordt om zijn hoge opbrengst, voedingswaarde en aanpassingsvermogen aan verschillende klimaten. De knollen zijn eetbaar, zowel rauw (met een licht zure smaak) als gekookt, gebakken of gefrituurd. Ze zijn rijk aan vitamine C en mineralen. De bladeren kunnen ook gegeten worden als bladgroente. Oca is een goede bodembedekker en helpt erosie te voorkomen. Het is een uitstekende keuze voor voedselbos systemen en rotatiegewassen.
Permapeople beschrijving
Ullucus tuberosus, algemeen bekend als ulluco, is een plant die voornamelijk wordt gekweekt als knolgewas en inheems is in de Andes.
Botanische beschrijving
Ullucus tuberosus, algemeen bekend als oca, is een meerjarige knolgewas dat behoort tot de familie Basellaceae. Het is afkomstig uit de Andes van Zuid-Amerika, voornamelijk uit Peru en Bolivia. Oca is een klimplant die tot 2-3 meter hoog kan worden. De stengels zijn cilindrisch en vertakken zich. De bladeren zijn ovaal tot hartvormig, glad en groen. De bloemen zijn klein, wit of roze en groeien in trossen. De vruchten zijn kleine bessen. De belangrijkste economische waarde van oca ligt in de ondergrondse knollen, die variëren in kleur van wit, geel, rood tot paars. Deze knollen zijn ovaal tot langwerpig en hebben een gladde schil.
Combinatieteelt
Oca groeit goed samen met mais, bonen en pompoenen (de 'Three Sisters' methode). Het kan ook goed samengaan met koolsoorten en kruiden zoals rozemarijn en tijm. Vermijd het planten van oca in de buurt van aardappelen, omdat ze beide vatbaar zijn voor dezelfde ziekten en plagen. Oca kan ook negatief beïnvloed worden door tomaten en paprika's.
Vermeerderingsmethoden
Oca kan op verschillende manieren worden vermeerderd. De meest gebruikelijke methode is door middel van de knollen. Knollen worden in het voorjaar geplant, na de laatste vorst. Het is belangrijk om gezonde, onbeschadigde knollen te gebruiken. Oca kan ook worden vermeerderd door stekken, maar dit is minder gebruikelijk. De stekken worden gesneden van de stengels en in water of vochtige grond gezet tot ze wortels vormen. Het is belangrijk om de knollen na de oogst goed te bewaren, op een koele, donkere en droge plaats.
Geschiedenis en tradities
Oca werd al duizenden jaren geleden gecultiveerd door de Inca's en andere inheemse volkeren in de Andes. Het was een belangrijk basisvoedsel, samen met aardappelen en quinoa. Oca werd gebruikt als voedselbron, maar ook voor medicinale doeleinden en in rituelen. Na de Spaanse verovering raakte oca in vergetelheid, maar in de 19e eeuw werd het herontdekt en verspreid naar andere delen van de wereld, waaronder Nieuw-Zeeland, waar het een belangrijke landbouwgewas is geworden.
Gebruikskalender
De oogst van oca vindt plaats in de herfst, meestal van oktober tot december. De plant kan in het voorjaar worden geplant, van april tot mei. De bloeitijd is in de zomer, van juni tot augustus. De bladeren kunnen het hele groeiseizoen worden geoogst. De knollen kunnen na de oogst enkele maanden worden bewaard, mits ze op de juiste manier worden opgeslagen. Het is aan te raden om de knollen voor het planten te 'activeren' door ze een paar weken op een lichte, koele plaats te bewaren.