🌿 Morfologie
🌞 Groeiomstandigheden
🌍 Herkomst en familie
🌾 Toepassingen
Let op: Ondanks de zorgvuldigheid bij het opstellen van deze fiche is het essentieel om verschillende bronnen te raadplegen voordat u een plant gebruikt of consumeert. Bij twijfel, raadpleeg een gekwalificeerde professional
Permacultuur toepassingen
De ruwe gentiaan is vooral bekend om zijn geneeskrachtige eigenschappen. De wortel wordt traditioneel gebruikt als bitter tonicum om de spijsvertering te bevorderen en de eetlust op te wekken. In de permacultuur kan het een waardevolle toevoeging zijn aan een kruidentuin, hoewel het niet direct een voedselgewas is. Het kan ook dienen als indicatorplant voor bepaalde bodemomstandigheden. De bloemen zijn aantrekkelijk voor bestuivers.
Permapeople beschrijving
Gentiana scabra is een soort bloeiende plant uit de Gentiaanfamilie (Gentianaceae), inheems in Oost-Azië. Ze wordt gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde en gekweekt als sierplant. De plant bereikt doorgaans een hoogte van 10-30 cm en kenmerkt zich door trompetvormige, blauw-paarse bloemen.
Botanische beschrijving
Gentiana scabra is een overblijvende kruidachtige plant uit de gentiaanfamilie (Gentianaceae). Het is inheems in Europa en West-Azië. De plant bereikt een hoogte van 20 tot 60 cm. De bladeren zijn tegenovergesteld, lancetvormig en ruw aanvoelend (vandaar de naam 'scabra'). De bloemen zijn diepblauw tot paars, zelden wit, en groeien in trossen aan het einde van de stengels. Ze bloeien van juli tot september. De wortel is dik en bitter. De plant prefereert vochtige, goed doorlatende grond en een zonnige tot halfschaduwrijke locatie.
Combinatieteelt
De ruwe gentiaan doet het goed in de buurt van andere kruiden die van vochtige grond houden, zoals valeriaan en kamille. Vermijd associatie met planten die de grond uitdrogen, zoals lavendel en rozemarijn. Het is ook belangrijk om te voorkomen dat de gentiaan wordt overschaduwd door hogere planten.
Vermeerderingsmethoden
De ruwe gentiaan kan worden vermeerderd door zaad, maar dit is vaak lastig omdat de zaden een lange kiemrust hebben. Stratificatie (koudebehandeling) is noodzakelijk. Het is gemakkelijker om de plant te vermeerderen door wortelstokken in het voorjaar of najaar te delen. Zorg ervoor dat elk stuk wortelstok voldoende knoppen heeft. De plant kan ook worden opgekweekt uit stekken, maar dit is minder gebruikelijk.
Geschiedenis en tradities
De ruwe gentiaan heeft een lange geschiedenis van gebruik in de traditionele geneeskunde. Al in de oudheid werd de wortel gebruikt als bittermiddel om de spijsvertering te stimuleren. In de middeleeuwen werd het beschouwd als een remedie tegen verschillende aandoeningen, waaronder koorts en maagklachten. De plant werd ook gebruikt om likeuren en bitters te maken. In sommige culturen werd de gentiaan geassocieerd met bescherming tegen het kwaad.
Gebruikskalender
Bloei: juli - september. Oogst van de wortel: na 3-4 jaar, in het najaar (oktober-november). Planten: lente of herfst. Snoeien: niet nodig, behalve om dode bloemstengels te verwijderen. Zaaien: herfst (na stratificatie) of vroege lente.