🌿 Morfologie
🌞 Groeiomstandigheden
🌍 Herkomst en familie
🌾 Toepassingen
Let op: Ondanks de zorgvuldigheid bij het opstellen van deze fiche is het essentieel om verschillende bronnen te raadplegen voordat u een plant gebruikt of consumeert. Bij twijfel, raadpleeg een gekwalificeerde professional
Permacultuur toepassingen
De Dioscorea alata, ook wel yam genoemd, is een waardevolle voedselbron in de permacultuur. De knollen zijn rijk aan zetmeel en kunnen gekookt, gebakken of gefermenteerd worden gegeten. Het is een klimplant die gebruikt kan worden om verticale structuren te bedekken, waardoor er schaduw ontstaat en de biodiversiteit wordt bevorderd. De bladeren kunnen als mulch gebruikt worden. In sommige culturen worden de knollen ook medicinaal gebruikt.
Permapeople beschrijving
Wateryam, een soort knolgewas dat als voedsel wordt gebruikt.
Botanische beschrijving
Dioscorea alata is een meerjarige klimplant uit de familie Dioscoreaceae. Het is een van de meest geteelde yamsoorten ter wereld. De plant heeft knolvormige wortels die als voedsel dienen. De stengels kunnen tot 6 meter lang worden en hebben afwisselend geplaatste bladeren. De bloemen zijn klein en onopvallend, meestal wit of groen. De vruchten zijn kapsels die zaden bevatten, maar de plant wordt meestal vegetatief vermeerderd. De yam is afkomstig uit Azië, maar wordt nu in tropische en subtropische gebieden over de hele wereld verbouwd.
Combinatieteelt
Dioscorea alata groeit goed samen met mais, bonen en andere klimplanten. Het kan gebruikt worden als een natuurlijke ondersteuning voor deze planten. Vermijd het planten van yam in de buurt van aardappelen, omdat ze beide vatbaar zijn voor dezelfde ziekten en plagen. Goede buren zijn bijvoorbeeld zonnebloemen, die schaduw bieden en de bodem verbeteren, en vlinderbloemigen, die stikstof fixeren.
Vermeerderingsmethoden
Dioscorea alata wordt meestal vegetatief vermeerderd door middel van knolstukken. Een stuk van de knol, met minstens één 'oog', wordt geplant. De knollen kunnen ook worden gesneden in kleinere stukken, maar dit verhoogt het risico op rot. Het is belangrijk om gezonde en ziektevrije knollen te gebruiken. Zaden kunnen ook gebruikt worden, maar dit is minder gebruikelijk en de kiemkracht kan laag zijn.
Geschiedenis en tradities
Yam is al duizenden jaren een belangrijk voedselgewas in Afrika, Azië en de Pacific. In veel culturen heeft de yam een symbolische betekenis en wordt hij gebruikt bij ceremonies en rituelen. In West-Afrika wordt de yam bijvoorbeeld beschouwd als een symbool van mannelijkheid en vruchtbaarheid. In Azië wordt de yam vaak gebruikt in traditionele geneeskunde.
Gebruikskalender
De yamknollen worden meestal geoogst na 8-12 maanden groei, afhankelijk van de variëteit en de klimaatomstandigheden. De beste tijd om te planten is aan het begin van het regenseizoen. De bladeren kunnen het hele groeiseizoen worden gebruikt als mulch. De bloeiperiode is meestal in de late zomer of herfst. De knollen kunnen het hele jaar door worden bewaard, mits ze op een koele, droge en donkere plaats worden opgeslagen.